Urlop macierzyński i ojcowski w Polsce: wszystko, co musisz wiedzieć

HRKodeks Pracy

Maria Danel-Hryniewicz | 5 minut czytania

W dzisiejszych czasach urlop macierzyński i ojcowski pomaga zachować równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Jest on niezwykle istotny, gdy w grę wchodzi powiększenie rodziny. Polskie prawo przewiduje szereg rozwiązań wspierających rodziców w tym wyjątkowym okresie. Ciekawi Cię jakie prawa przysługują młodym rodzicom? Jeżeli tak, czytaj dalej!

Urlop macierzyński

Urlop macierzyński to kluczowy czas, który pozwala mamom na nawiązanie więzi z nowo narodzonym dzieckiem. Jednocześnie zapewnia ochronę ich pozycji zawodowej. W Polsce, prawa pracujących matek oferują zarówno elastyczność, jak i finansowe wsparcie.

Długość urlopu macierzyńskiego

Standardowo, urlop macierzyński trwa 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, urlop macierzyński automatycznie się wydłuża do:

  • 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie.
  • 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie
  • 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie.
  • 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie.
  • 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Więcej szczegółów na temat urlopu macierzyńskiego w Polsce można znaleźć na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Podział urlopu macierzyńskiego

Jedną z największych zalet obecnego systemu jest możliwość podziału urlopu macierzyńskiego pomiędzy matkę oraz ojca dziecka. Po obowiązkowych 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego, które przysługują wyłącznie matce, może ona zrezygnować z dalszego korzystania z urlopu. W takim przypadku pozostałe 6 tygodni może przejąć ojciec dziecka.

Zasiłek macierzyński

Za okres urlopu macierzyńskiego pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński wypłacany w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawą wypłaty zasiłku jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających narodziny dziecka. Jest to istotne wsparcie finansowe, pozwalające skupić się na opiece nad dzieckiem bez dodatkowego stresu finansowego.

Proces aplikacyjny

Aby skorzystać z urlopu macierzyńskiego, należy złożyć odpowiedni wniosek u swojego pracodawcy. Można to zrobić dostarczając pisemny wniosek lub poprzez aplikację do zarządzania wnioskami, jaką jest FreeQuest. Wniosek taki powinien być złożony wraz z załączonym zaświadczeniem ze szpitala potwierdzającym termin porodu.

Powrót do pracy

Polskie prawo chroni również miejsce pracy kobiety na urlopie macierzyńskim, gwarantując jej powrót na to samo lub równorzędne stanowisko z co najmniej takimi samymi warunkami pracy i płacy. Dodatkowo, po powrocie do pracy, kobieta ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw na karmienie dziecka, które są wliczane do czasu pracy.

Urlop ojcowski

Ojcowie również mają swoje prawa. Mogą skorzystać z 2 tygodni urlopu ojcowskiego, który jest dostępny w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia dziecka. Urlop ten jest płatny i może być wykorzystany jednorazowo lub podzielony na dwie części, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień.
Więcej szczegółów na temat urlopu ojcowskiego w Polsce można znaleźć na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Jak aplikacja FreeQuest może pomóc?

Organizacja urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego może wydawać się skomplikowana, jednak z pomocą przychodzi aplikacja FreeQuest. Umożliwia ona łatwe zgłoszenie planowanego urlopu, informując pracodawcę oraz współpracowników o dłuższej nieobecności. Prosty sposóob wnioskowania sprawa, że każdy pracownik może wysłać wniosek w kilka sekund. Można to zrobić z dowolnego miejsca, zarówno na komputerze jak i poprzez aplikację mobilną. Dzięki temu przyszli rodzice mogą skupić się na przygotowaniach do nowej roli bez dodatkowego stresu.

Wnioskuj o urlop w kilka kliknięć!

Nowy wymiar wnioskowania i zarządzania urlopami

Poznaj FreeQuesta

Najczęściej zadawane pytania

Czy urlop macierzyński jest płatny?

Tak, urlop macierzyński jest płatny w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Czy można łączyć pracę z urlopem macierzyńskim?

Tak, przepisy Kodeksu pracy nie zakazują łączenia pracy z urlopem macierzyńskim, dając możliwość stopniowego powrotu do obowiązków zawodowych.

Jak złożyć wniosek o urlop macierzyński i jakie dokumenty są potrzebne?

Wniosek o urlop macierzyński składa się w dziale kadr tak samo jak inne wnioski urlopowe. Można to zrobić osobiście lub za pośrednictwem aplikacji FreeQuest. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię (w przypadku występowania o zasiłek macierzyński od dnia porodu) lub zaświadczenie lekarskie z przewidywaną datą porodu (w przypadku występowania o zasiłek przed porodem)​

Kto jest uprawniony do otrzymania zasiłku macierzyńskiego?

Zasiłek macierzyński przysługuje osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym:

  • pracownikom,
  • członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
  • osobom, które wykonują  pracę nakładczą,
  • osobom, które pracują na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług oraz osobom, które z nimi współpracują, a także osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej,
  • osobom, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, i osobom, które z nimi współpracują,
  • osobom, które pracują odpłatnie na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
  • osobom, które odbywają służbę zastępczą,
  • duchownym

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Jest wypłacany przez okres 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka) i może być wydłużony w przypadku narodzin więcej niż jednego dziecka.

Czy urlop macierzyński wlicza się do stażu pracy i emerytury?

Tak, urlop macierzyński jest okresem składkowym, co oznacza, że wlicza się do lat pracy i emerytury.

Czy można przerwać urlop macierzyński?

Tak, urlop macierzyński można przerwać, jeśli kobieta lub dziecko wymaga leczenia szpitalnego. W takiej sytuacji pozostałą część urlopu macierzyńskiego może wykorzystać ojciec dziecka lub matka po wyjściu ze szpitala, pod warunkiem wykorzystania przez kobietę przynajmniej 8 tygodni urlopu.

Czy urlop ojcowski jest płatny?

Tak, podobnie jak urlop macierzyński, urlop ojcowski jest płatny 100% przeciętnego wynagrodzenia za okres ostatnich 12 miesięcy i nie wpływa na wysokość zasiłku macierzyńskiego.

Czy urlop macierzyński jest okresem składkowym?

Tak, urlop macierzyński zalicza się do okresów składkowych.

Czy w aplikacji FreeQuest można dostosować typy wniosków urlopowych do potrzeb własnej firmy?

Tak, aplikacja umożliwia dodanie dowolnej liczby wniosków (w tym wniosku o urlop macierzyński oraz urlop ojcowski) oraz ich pełną personalizacje. Więcej informacji na temat tego jak można skonfigurować wnioski zamieściliśmy w osobnym wpisie „Jak skonfigurować wnioski urlopowe w aplikacji FreeQuest„.

Podsumowanie

Urlop macierzyński i ojcowski w Polsce stanowią ważny element wsparcia dla rodziców. Polskie prawo przewiduje szereg udogodnień, mających na celu ułatwienie opieki nad dzieckiem oraz umożliwienie stopniowego powrotu do pracy. Pamiętajcie, że zarówno planowanie urlopów, jak i powrót do zawodowych obowiązków, może być prostsze dzięki nowoczesnym narzędziom, takim jak aplikacja FreeQuest.